تحمل چهار پایه هسته دار به کمبود آهن وکلروز ناشی از بی کربنات

چکیده: از جمله محدودیت های اصلی پرورش درختان میوه درمناطق باخاک های آهکی، کلروز ناشی از کمبود آهن می باشد. این پژوهش به منظور بررسی تحمل چهار پایه درختان هسته دار شامل هیبرید های هلو و بادام gf677 وgn15 ، بادام تلخ و هلو به کلروز آهن صورت گرفت. تیمار های غذایی مورد استفاده شامل:1- محلول غذایی هوگلند فاقد آهن(پی اچ شش) 2- محلول غذایی هوگلند حاوی آهن با غلظت 90 میکرومولار به عنوان تیمار شاهد (پی اچ شش) 3- محلول غذایی هوگلند حاوی آهن با غلظت 90 میکرومولار?به همراه بی کربنات پتاسیم با غلظت 10 میلی مولار (پی اچ هشت) بود. کمبود آهن و حضور یون های بی کربنات موجب کاهش وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، طول میانگره و سطح برگ، میزان کلروفیل، کاروتنوئید و فعالیت آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در پایه های مورد بررسی نسبت به تیمار شاهد شد، که البته عکس العمل پایه ها نسبت به این شرایط متفاوت بود. پایه های هیبرید هلو و بادام gf677 و gn15?رشد نسبتاً بهتری در تیمار غذایی فاقد آهن نسبت به تیمار حاوی بی کربنات داشتند در حالی که رشد پایه های بادام تلخ و هلو در این دو محیط تقریباً مشابه بود. بالاترین غلظت آهن کل و فعال برگ و ریشه در کلیه پایه ها مربوط به تیمار غذایی شاهد بود. محلول غذایی حاوی بی کربنات غلظت آهن کل را در برگ های هلو نسبت به محلول غذایی شاهد کاهش داد، در حالیکه سایر پایه ها از این نظر با هم اختلاف معنی داری نداشتند. حضور بی کربنات به جز در بادام تلخ باعث کاهش غلظت آهن فعال برگ در سایر پایه ها شد. بیشترین غلظت آهن کل و فعال ریشه مربوط به تیمار غذایی شاهد بود. تیمار حاوی بی کربنات باعث افزایش غلظت آهن کل و در مقابل کاهش آهن فعال ریشه در مقایسه با تیمار فاقد آهن شد. فعالیت آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز تحت تأثیر حضور بی کربنات و فقدان آهن کاهش یافت و پایه بادام تلخ کمترین تقلیل در فعالیت آنزیم ها را تحت این شرایط نشان داد. اثر تیمار های غذایی بر غلظت عناصر مورد بررسی به جز مس، معنی دار شد. بالاترین غلظت فسفر و پتاسیم در تیمار غذایی حاوی بی کربنات مشاهده شد. پایه ها الگوهای متفاوتی از نظر غلظت برگی عناصر مس، منگنز و روی تحت تیمارهای مختلف غذایی نشان دادند. به طور کلی حساس ترین پایه به کمبود آهن و پی اچ بالا هلو بود و بیشترین کلروز برگ و کاهش رشد و فعالیت آنزیم در این پایه مشاهده شد و بیشترین تحمل مربوط به بادام تلخ بود. بین دو هیبرید هلو و بادام، gf677 تحمل بهتری به شرایط فقر آهن و حضور بی کربنات در مقایسه با gn15 نشان داد و تحت این شرایط محتوای کلروفیل و فعالیت های آنزیمی خود را بهتر حفظ نموده و کمتر دچار کاهش رشد شد.